Son yıllarda başta elektronik ürünler olmak üzere satın alınan ürünler kısa süre sonra yeniden alınsın veya yedek parça alınsın diye firmaların şeytanın bile aklına gelmeyecek yöntemlelere başvurdukları öğrenildi.
Başta uluslararası ünlü firmaların ve ülke içindeki bazı büyük yerel firmaların ürünlerini daha fazla satmak için çeşitli yöntemlere başvurdukları öğrenildi. Daha önce çiftçilere tohum satan firmaların sürekli tohum satmak için meyve sebze içindeki oluşan doğal tohumları çiftçiler kullanmasınlar diye tohumların genetiğini değiştirip her yıl çiftçilerin kendilerinde tohum almasını mecburi hale getirdiler.
Uluslararası Elektronik ürünler satan firmalar ise başka bir yöntem kullandıkları öğrenildi. Örneğin ünlü bir markanın cep telefonunu veya dizüstü bilgisayar aldınız. Temiz kulanıp yıllarca kullanırım diye hayal ediyorsanız yanılıyorsunuz. Bu ürünleri satan firmalar belirli bir süre sonra ürünün işletim sistemin ağırlaşması için bir program yüklüyorlar. Bunu çoğu tamircide çözemiyor. Cep telefonu veya dizüstü bilgisayarınız ağırlaştığı için bozulduğunu zanedip değiştiriyorsunuz. Böylece ürün satan firmaların uzun yıllar beklemek yerine kısa süre içinde yeniden ürün satıyorlar size. 1970’li yıllarda uluslararası bazı Ampul firmaları bir araya gelip Ampullerin yanma sürelerini kısaltıp sonrasında daha fazla Ampul satıkları tespit edilmişti.
Uluslararası Firmaların kullandıkları başka bir yöntem ise yedek parça vurgunu olarak biliniyor. Örneğin ünlü markadan Buzdolabı aldınız. Buzdolabı 4 yıl sonra motoru bozuluyor. Motoru öyle bir yapmışlarki tamir edilmiyor hatta motorun üzerinde vida bile yok. Tek parça yapmışlar motoru değişsin üretici firma yeniden motor satsın. Aynı şekilde Asansör motoru garanti süresi bitince bozuluyor. İçindeki parçaların yan sanayisi yapılmasın diye her yıl değişiyor. Motor sadece üretici firmadan temin ediliyor. Yine üretici firma para kazanıyor
Büyük firmaların büyük vurgunu genellikle garanti süresi olan 3-4 yıl sonra cihazlarlar veya makinalar bozuluyor. Firmalar ya yeni ürün size satacak, yada yedek parça ile sizden para kazanacak. Bunun içinde şeytan ile işbirliği yapıp ürünlerin ana kartına bir program yükleyip belirlenen süre ardından bozulup veya ağırlaşmasını sağlayıp ürün satışı müşteriden yeniden para kazanmak.
Avrupa Birliği geçtiğimiz yıllarda uluslararası ünlü firmaların vatandaşlardan nasıl haksız kazanç sağladığını tesbit ederek defalarca yüklü para cezaları kesti. Ama yinede firmaların belirtilen dolandırıcılık yöntemlerine engel olamadı.
Erkan Sarıkaya
Siyasal Yaşam Gazetesi İmtiyaz sahibi
