Yaşamın her döneminde değerli olan yeterli ve dengeli beslenme, çocuklar için anne karnından itibaren başlıyor; önemi erişkin yaşlara kadar devam ediyor. Küçük yaşlarda çocuklara kazandırılan doğru beslenme alışkanlıkları, çocukların tüm hayatını etkileyebiliyor. Bu alışkanlıklar arasında günde üç porsiyon süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi de önemli bir yer tutuyor. Süt ürünleri çocukları zihinsel anlamda olumlu etkilerken; kronik hastalıklara karşı da koruma sağlıyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Serap Sapmaz, süt ve süt ürünlerinin tüketiminin çocuk sağlığı açısından önemi hakkında bilgi verdi.
Çocukların sağlıklı büyümesi ve gelişmelerini sağlamak adına yeterli ve dengeli beslenmeleri önemsenmesi gereken bir konudur. Çeşitli besin gruplarından beslenmeleri ile yeterli vitamin- mineralleri alımının sağlanması, zihinsel kapasitelerini ve okul başarılarını artırmaktadır.
Yetersiz beslenme hasta ediyorÇocukluk çağında edinilen kötü beslenme alışkanlıklarının yaşamın diğer dönemlerinde obezite, kalp ve damar rahatsızlıkları, diyabet, insülin direnci ve kanser gibi bazı hastalıkların gelişmesine neden olabileceği yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Okul çağı çocuklarında beslenme bozukluğu; iyot, B12, demir, folat yetersizliğini beyin gelişimini ve bilişsel işlevleri etkilemektedir.
Kemik ve diş gelişimi için süt ve süt ürünleri çok önemliÇocukluk döneminde tüketilen süt ve süt ürünlerinin de toplum beslenmesi, sağlığı ve kalkınması bakımından son derece önemli olduğu bilinmektedir. Ancak çocukların süt ve süt ürünlerini tüketmesini sağlamak bazen ebeveynler için yorucu olabilir. Pek çok ebeveyn elinde süt veya kefirle çocuğunun peşinden koşabilir ve çocuklar her seferinde bunu tüketmemek adına türlü bahaneler üretebilir. Çocuk süt ürünlerinin hepsini tüketmiyorsa örneğin süt içmiyor ancak kaşar peyniri yiyor ya da kefir tüketiyorsa bu besinler sevdiği şekilde sunmaya devam edilebilir. Çünkü süt ve süt ürünleri; protein, kalsiyum, fosfor, A vitamini, bazı B vitaminleri (özellikle riboflavin, B12) için iyi bir kaynaktır. Bu vitamin ve mineraller çocuk gelişimi açısından büyük önem taşımaktadır. Okul çağı çocuklarında süt, yoğurt, peynir, kefir, ayran, çökelek gibi besinler özellikle kemik ve diş gelişimi, sinir ve kasların düzenli çalışması için gereklidir. Kalsiyumun yetersiz tüketimi, kemik ve diş gelişimi devam eden okul çocuklarında ciddi sıkıntılara neden olabilir. Çocukluk çağında ve ileri yaşlarda görülen güçsüzlük, kemik erimesi (osteoporoz) çocukluk çağlarındaki yetersiz kalsiyum alımıyla yakından ilişkilidir.
Süt ürünleri çocukluk çağında obeziteyi de önlerSüt ve süt ürünlerinin içinde bulunan kalsiyum, çocukların kemiklerinin sağlıklı olmasını sağlar. Bunun yanında kalsiyum eksikliği çocuklarda görülen baş ağrılarının sebeplerinden olabilir. Ayrıca süt ve süt ürünleri çocukluk çağı obezitesini önler, kanın pıhtılaşmasına yardım eder, kasları güçlendirir. Süt ve süt ürünlerinde D vitamini bulunur. D vitamini kemiklere faydalıdır, bağışıklığı da destekler. Bunun yanında süt ve süt ürünleri çocukların kan basıncını dengede tutar. Kefirde bulunan B1, B12, K2 vitaminleri, kalsiyum, magnezyum, fosfor da hem zihinsel gelişime katkıda bulunur hem de probiyotik içeriği ile çocukların bağışıklık sistemini güçlendirerek onları hastalıklardan korur. Ayrıca süt ürünlerinden peynir ve yoğurtun da faydaları çoktur.
Besinler ve sağlık ilişkisini çocuğunuza açıklayarak anlatınÇeşitli besinlerle sağlık arasındaki ilişkiler örneklerle açıklanarak çocukların kendilerine yararlı gıdaları seçmeleri sağlanabilir. Özellikle yemek aralarında yenen şekerler tatlılar, bisküviler diş çürümelerinin başlıca nedenleridir. Yine gazlı ve şekerli içecekler diş çürüklerini artırır. Süt, ayran, kefir gibi vitamin ve mineral oranı yüksek besinlerin çocuklar tarafından tüketilmesi sağlanmalıdır. Kabızlık ve demir eksikliği riski nedeniyle süt tüketiminin günde 500ml’yi aşılmamasına dikkat edilmelidir.
Süt konsantrasyonu güçlendiriyorOdaklanma yeteneği ve okul başarısı için her sabah kahvaltı yapılması çok önemlidir. Günde 3 porsiyon süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi de kalsiyum, fosfor gibi mineraller; B grubu vitaminler ve protein gibi ana besin kaynaklarını sağlayarak çocukların daha güçlü kemiklere sahip olması, diş çürükleri açısından daha az risk altında olması, birtakım kronik hastalıkların ve odaklanma sorunlarının aşılması konularında çok önemlidir. Bir yaşından sonra günde 2 bardak süt, ayran ya da kefir tüketimi çocukların fiziksel gelişimleriyle birlikte zihinsel gelişimlerini de destekler.
Çocuklara süt milkshake şeklinde verilebilirBazı çocuklar süt ve süt ürünlerini tüketmek istemeyebilir. Aileler bu konuda oldukça zorlanıyor da olabilir. Bu durumda peynir sevmeyen çocukların çorbalarının içine iki parmak kadar kaşar peynir rendelenerek eklenebilir. Süt ve kefir sevmeyen çocuklara bu ürünler muz, bal gibi faydalı besinlerle milkshake şeklinde hazırlanarak uykularından en az iki saat önce verilebilir.
Süt alerjisi olan çocuklar alerji uzmanının önerisiyle beslenmeliGünümüzde besin alerjileri sıklığı ve farkındalığı artmaktadır. Bebeklik döneminde aşırı huzursuzluk, egzama, sürekli burun tıkanıklığı, fışkıran tarzda kusmalar ve tartı alımı yetersizliği gibi çeşitli bulgular ile kendini gösteren besin alerjileri durumlarının ülkemizdeki en sık sebepleri inek sütü, yumurta akı veya sarısı gibi besinlere bağlıdır. İnek sütü proteini alerjisi olan çocuklarımızın çocuk alerji uzmanları önerileri doğrultusunda beslenmeleri gerekmektedir. Bitkisel kalsiyum kaynaklarından badem, fındık gibi kuruyemişler, yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, susam ve keten tohumu gibi tohumların tüketilmesi ya da uzman kontrolünde kalsiyum takviyeleri kullanılması önemlidir.
